Soms is het voor een vereniging niet langer doenbaar om bepaalde leden te handhaven, bijvoorbeeld vanwege hun gedrag of vanwege het berokkenen van schade aan de vereniging. Het royeren van leden kan echter niet lichtzinnig. Daar gelden belangrijke restricties voor, vrijwel altijd volgend uit statuten. Als die niet goed worden gevolgd, kan er snel sprake zijn van nietige of vernietigbare besluiten.
Een nietig besluit wordt geacht nooit bestaan te hebben. Het is een besluit waarvan wordt gesteld dat het nooit genomen had mogen worden. Omdat het nietig is, mag men doen alsof het nooit genomen is. Een vernietigbaar besluit is een besluit dat niet op de juiste manier genomen is. Een belanghebbende kan de rechter vragen om een besluit te vernietigen.
Het overkwam een buurtvereniging, waarvan het bestuur enkele leden uit de vereniging zette. Die leden kwamen in beroep bij de algemene ledenvergadering, die echter het besluit van het bestuur bekrachtigde.
De statuten van de vereniging bepalen dat ontzetting uit het lidmaatschap mogelijk is als een lid in strijd met de statuten, reglementen of besluiten van de vereniging handelt of de vereniging op onredelijke wijze benadeelt. Volgens diezelfde statuten moet het bestuur aan betrokkene(n) de reden van ontzetting uit het lidmaatschap uiteenzetten. Het huishoudelijk reglement van de vereniging bevat echter een afwijkende bepaling. In dat geval hebben statuten altijd voorrang.
De verklaring van het bestuur aan de leden is dat zij de vereniging hebben geschaad, zonder dat voldoende te motiveren. De rechtbank oordeelde op basis daarvan dat de ontzetting in strijd is met de redelijkheid en billijkheid en daarom vernietigbaar zijn. De belanghebbenden hebben de rechter gevraagd dit besluit te vernietigen, hetgeen de rechter ook doet.
Anders is het in dit geschil met het bekrachtigingsbesluit van de algemene vergadering. Het bleek dat niet alleen leden, maar ook begunstigers (donateurs) meegestemd hebben over het royement. De statuten van de vereniging geven alleen stemrecht aan leden. Donateurs hadden helemaal geen stemrecht. Daarmee heeft de bekrachtiging van de (vernietigde) besluiten in strijd met de statuten plaatsgevonden. Als de rechtbank de besluiten niet al vernietigd zou hebben, zou ze de bekrachtiging nietig verklaard hebben.
Wilt u meer weten over toepassing van statutaire bepalingen in het algemeen of bij ledenkwesties in het bijzonder? Bel ons voor het maken van een afspraak.
Bron: Opmaat 2017/0332 dd 14/8/17 ECLI:NL:RBNNE:2017:2517.